Dat ik dol ben op besparen wist je natuurlijk al wel, je bent immers op mijn blog over dit onderwerp. Dat ik ook een ontzettende geschiedenis nerd ben is misschien een wat grotere verrassing. Ik heb daarom al een hele tijd het idee om deze dingen te combineren en meer onderzoek te doen naar besparen (en boodschappen) in de geschiedenis. Toen mij afgelopen week een artikel onder ogen kwam over de Etos en hun rijke geschiedenis in het geld besparend winkelen vond ik het tijd om dit idee weer op te pakken.

Dat had ik niet verwacht

Als ik aan een drogisterij met goede aanbiedingen denk is dat niet direct de Etos, ik denk bij Etos trouwens ook meteen aan Albert HeijnH. Toch ligt de oorsprong van de drogisterij bij een heel ander oer-Nederlands bedrijf. Etos is namelijk ontstaan uit de verbruikscoöperatie van lampenfabrikant Philips. En juist die verbruikscoöperatie zorgde ervoor dat de medewerkers van Philips een goede prijs zouden betalen voor hun boodschappen.

Eindhoven (toch niet) de gekste?

Aan het begin van de vorige eeuw was Philips echt enorm belangrijk voor Eindhoven. Het was een belangrijke werkgever en een werkgever die het welzijn van zijn werknemers hoog in het vaandel had. De middenstand van Eindhoven wilde natuurlijk graag een graantje meepikken van het succes van de lampenfabriek, dus als Philips een loonsverhoging gaf aan zijn werknemers dan verhoogde de middenstand hun prijzen met hetzelfde percentage. Daar was Anton Philips, de toenmalige directeur, niet zo blij mee en daarom werd in januari 1919, nu 100 jaar geleden de Coöperatieve Verbruiksvereeniging geopend. Als werknemer kon je hier de basis boodschappen doen. Als je de bonnetjes bewaarde kreeg je aan het einde van het jaar 8% van het totaal terug betaald, een leuke korting dus en na het openen van nog meer winkels bleef het maar groeien. Tot ook in Eindhoven de crisis toesloeg.

De crisis slaat toe

Waar juist in een crisis korting extra van pas kan komen, konden de ontslagen werknemers van Philips niet langer bij de Philips Coöperatieve Verbruiksvereeniging shoppen en daardoor ging het ook slechter met de vereniging. Philips besloot daarom om de winkels voor iedereen openbaar te maken en toen is de naam Etos gekomen. Etos is de afkorting van: Eendracht, Toewijding, Overleg en Samenwerking en alle winkels en aanverwanten werden in 1 nacht veranderd. Kun je je dat in deze tijd nog voorstellen? De korting van 8% voor Philips medewerkers bleef wel bestaan en zelfs meer winkels gingen de korting geven. Inmiddels krijg je die korting niet meer, dat veranderde toen Albert Heijn de keten in 1973 overnam en de link tussen deze bedrijven klinkt je vast een stuk bekender in de oren. Ook wat er voor de 8% korting in de plaats kwam kennen we vandaag de dag nog steeds; de koopzegels, maar dat levert echt flink minder op dan 8%…

Ik vond dit erg leuk om te ontdekken. Als geboren en getogen Eindhovense vind ik het wel heel erg dat ik niet wist dat Etos (waar ik trouwens ook nog even stage heb gelopen) zulke belangrijke roots heeft in Eindhoven en bij Philips. Ook wel leuk om te merken dat korting niet alleen iets is van deze tijd, al ben ik wél blij dat we tegenwoordig wat hogere kortingen hebben…

Weet jij nog leuke geschiedenis verhalen over kortingen?

Bron: Eindhovens dagblad en Regionaal Historisch Centrum Eindhoven