Vorige maand maakte ik een video op social media over Klarna. Een video waarin ik insinueerde mensen te blokkeren die liever achteraf betalen dan besparen. Want ik vind de opkomst van apps zoals Klarna, die achteraf betalen mogelijk maken, eigenlijk doodeng. En niet alleen omdat de kans op schulden groter wordt, ook door hoe verleidelijk het wordt gemaakt om aankopen te doen die je niet per se zou moeten doen, al betaal je alles op tijd. 

@gierigegerda

Wie Klarna niet kent: het is basically een app waarmee je online kunt kopen en later pas hoeft te betalen. Het is een soort minilening die je niet echt iets kost, tenzij je vergeet op tijd te betalen. Maar dat is het tricky gedeelte! Dus, je kunt iets kopen zelfs als je saldo op je bankrekening om te janken is. Of zelfs als je wel cash hebt, kun je kiezen om pas later te betalen omdat je al weet dat je dat shirtje terug gaat sturen. En dan, voor je het weet, vergeet je je pakketje terug te sturen en BAM; je moet 13,50 euro extra betalen omdat je schuld nog open stond. Voor een item dat je niet eens wilde houden! En als je dan nog steeds niet afrekent, for whatever reason, mag je een rente van 15% ophoesten, met een minimum van 40 euro! Ik zie op social media vaak jongeren flexen over hun hoge schulden bij Klarna, soms meer dan 1000 euro! Dat is een bedrag waarvoor ik met mijn 9-to-5 job nog niet eens snel zou kunnen terugbetalen, laat staan als je nog student bent. Een lening voor random kleding is eigenlijk altijd een beetje zonde, want het geld dat je nog niet hebt, is eigenlijk al uitgegeven. Zo sta je dus al meteen 1-0 achter. Koop jij wel eens met Klarna? #klarna #moneymindset #sparen

♬ original sound – Kam Tunechi 💕

Klarna-schuld en aanzien

De belangrijkste reden dat ik de video maakte was dat mij op social media opviel hoeveel aanzien een Klarna-schuld lijkt te geven onder de jeugd. En niet zo gek als influencers met miljoenen volgers lacherig vertellen over de duizenden euro’s die bij hen open staan. Maar een betalingsachterstand bij bedrijven als Klarna kan je duur komen te staan. Niet alleen omdat het krijgen van een hypotheek bijvoorbeeld lastiger kan worden. Maar ook al simpelweg omdat elke euro die je uitgeeft aan geleend geld, niet gespaard kan worden en voor jou kan werken. En met de stijgende rentes van banken wordt geld voor je laten werken alweer steeds wat makkelijker.

Bestellen bij louche websites

Wat me opviel aan de reacties was dat veel mensen wél positief tegenover bedrijven die achteraf betalen mogelijk maken staan. En, dat een belangrijke reden om het te gebruiken is om bij webwinkels te bestellen die niet helemaal betrouwbaar lijken. Ik moet zeggen dat ik versteld stond dat dit zo vaak als reden werd gegeven. Bij mij zou het nooit in mij opkomen om te shoppen bij een webwinkel die ik niet vertrouw, tenzij een product echter-de-echt onmisbaar en niet op een andere manier te verkrijgen is. Maar zo’n product ben ik echt nog nooit tegengekomen. Als het dan over besparen gaat, kun je het beter niet kopen en het geld in je zak houden. Want, hoewel het volgens de meeste gebruikers van Klarna altijd goed gaat in dit soort situaties, hoor ik ook verhalen over hoe het mis ging en mensen alsnog moesten betalen. 

Retourneren

Alsnog snap ik heel goed dat mensen eerst hun producten willen zien voor ze betalen en niet willen wachten op het terugbetalen door de webwinkel, als iets geretourneerd moet worden. Dat is ook regelmatig de reden geweest dat ik zelf juist niet door ben gegaan met een aankoop. Ik heb weleens gehoord dat je nooit iets moet kopen als je niet het tienvoudige van de waarde zou kunnen missen. Dat is natuurlijk wel heel erg overdreven, maar met dat in mijn achterhoofd maak ik wel keuzes als ik iets bestel. Dan koop ik dus niet drie maten van een jurk, maar ik probeer uit te vinden welke maat waarschijnlijk past. Ook omdat retourneren lekker makkelijk lijkt, maar voor bedrijven flink veel geld kost. Daardoor komt niet elke retour terug in de winkel en kan het zomaar dat een ongedragen jurk meteen op de vuilnishoop terechtkomt. Bewust shoppen gaat wat mij betreft namelijk om meer dan alleen je portemonnee. En als ik dan lees dat mensen ‘regelmatig de app openen’ om te zien wat er nog open staat, gaat het niet om één bestelling om de paar maanden. Al hebben deze praktijken natuurlijk uiteindelijk wel effect op wat je betaalt voor wat je wel koopt, dus een beetje bewust omgaan met je aankopen kan zeker geen kwaad.   

Even tot hier 

Dit weekend werd ook bij het tv-programma Even tot Hier aandacht aan Klarna besteed, zij zetten de campagne ‘KlaarNu’ op waarmee ze mensen willen ontmoedigen met Klarna te betalen. Want dat je nu ook bij fysieke winkels van H&M achteraf kunt betalen zegt heel veel over hoe het gebruikt wordt en dat het niet per se is om eerst te kunnen passen. Geef gewoon geen geld uit als je het niet hebt. Want tekorten vullen nooit meer aan als je ze met leningen blijft opvangen, beter is het om goed te leren budgetteren. Dat is nu heel erg zwaar, zeker als je niet uitkomt met je geld, maar je zult jezelf later écht wel dankbaar zijn. 

Moet je dan helemaal geen achteraf betalen gebruiken?

Wat mij betreft zou je zo min mogelijk gebruik moeten maken van apps voor achteraf betalen. Maar ze zijn er nu eenmaal en dan kan het soms wel echt handig zijn. Het belangrijkste is dat je er verantwoordelijk mee omgaat. Net als met de mogelijkheid om rood te staan of het hebben van een creditcard. Je moet goed bedenken waarom je aankoop doet, en het liefst de 24-uurs regel toepassen. En als je van jezelf weet dat het zeker niet mis zal gaan en je het gebruik kunt verantwoorden; ik kan natuurlijk niks verbieden. Ook niet als je wel weet dat het mis gaat en je het niet aan jezelf kunt verantwoorden, trouwens.

Ik hou er niet zo van om artikelen te schrijven met een negatieve insteek. Maar het gemak waarmee werd afgedaan dat ik onzin verkocht en dat achteraf betalen prima is vond ik een goede reden om het wel te doen. Geld besparen is niet alleen maar dingen laten, maar geld overhouden voor de dingen die je echt belangrijk vind of waar je echt blij van wordt doe je niet door heel veel te shoppen en helemaal niet door geld uit te geven wat je niet hebt.